Czym się różni tlenoterapia hiperbaryczna od barów tlenowych?


W barach tlen podawany jest przez maseczkę w warunkach ciśnienia atmosferycznego, i to w takich, jakie nie pozwalają nawet na uzyskanie 100-procentowego stężenia tlenu we wdychanej mieszance gazów. Trudno tu mówić o jakichkolwiek efektach „terapii”, bo dopiero podanie pacjentowi tlenu pod ciśnieniem większym niż ciśnienie atmosferyczne pozwala krwi transportować znacznie większą jego ilość do tkanek obwodowych. Co więcej, dopiero podany przy podwyższonym ciśnieniu tlen ma szansę dotrzeć do tkanek obrzękniętych i tkanek źle ukrwionych i podtrzymać tam wytwarzanie energii w komórkach i czynność komórek. Warunki te spełnia tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT – Hyperbaric Oxygen Therapy) – metoda leczenia polegającą na oddychaniu 100-procentowym tlenem pod ciśnieniem znacząco wyższym od lokalnego ciśnienia atmosferycznego, w odpowiednio skonstruowanej komorze ciśnieniowej.

Tym samym HBOT przyczynia się do ożywienia “uśpionych” komórek – przywrócenia ich prawidłowego funkcjonowania.

Kolejne dobroczynne działanie HBOT, o którym w przypadku barów tlenowych nie mogło być mowy, to ośmiokrotne zwiększenie liczby komórek macierzystych krążących w organizmie pacjenta. Te znajdujące się w szpiku kostnym komórki, posiadają – jak wiadomo – zdolność do różnicowania się w inne, dowolne komórki. Ich zwiększona ilość krążąca w krwioobiegu likwidując mikrouszkodzenia narządów, jest dla organizmu szansą na naturalną regenerację – dając początek nowym tkankom i organom,.

Oto jak ich działanie wyjaśnia dr hab. Marek Cegielski z Katedry Histologii i Embriologii Akademii Medycznej we Wrocławiu:

Z czasem nasze komórki ulegają uszkodzeniu i tracą swoje właściwości, czego efektem jest starzejąca się skóra, zmarszczki, spadek jędrności. Komórki macierzyste przywracają innym komórkom ich naturalną prawidłową funkcję. Czyli organizm ’leczy’ się sam.

http://fitness.wp.pl/zdrowie/wirtualny-poradnik/go:2/art880,co-potrafia-komorki-acierzyste.html

Jak dowiodło wiele badań naukowych, HBOT nie prowadzi do wzrostu ilości wolnych rodników w organizmie (J. J. Feldmeier, Hyperbaric oxygen: does it have a cancer causing or growth enhancing effect?, [w:] Proceedings ESTRO and ECHM Consensus Conference: Hyperbaric oxygen therapy in the treatment of radio-induced lesions in normal tissues, Lisbon 2001, s. 129–141).

Tlenoterapia hiperbaryczna HBOT działa odmładzająco i regenerująco, co potwierdzają zarówno badania prowadzone w różnych ośrodkach naukowych, jak i sportowcy zajmujący się sportem wyczynowym. Poza opisanym wyżej dotlenieniem tkanek i namnażaniem komórek macierzystych udowodniono następujące efekty ekspozycji na hiperbaryczny tlen:

  • zmniejszenie stanu zapalnego i dotlenienie wszystkich tkanek ustroju,
  • przyśpieszenie rozwoju nowych naczyń krwionośnych oraz pobudzanie regeneracji nabłonka,
  • działanie stymulujące na fibroblasty, które odpowiedzialne są za syntezę m.in. kolagenu i elastyny, czyli włókien zapewniających elastyczność skórze,
  • spowolnienie procesu degeneracji ustroju,
  • zmniejszenie obrzęku uszkodzonych tkanek,
  • zwiększenie aktywności osteoblastów (komórki kościotwórcze) i osteoklastów (komórki kościogubne),
  • doprowadzenie składników odżywczych do odległych i niedotlenionych komórek ciała,
  • usprawnienie odprowadzania metabolitów komórkowych,
  • zwiększenie wydolności organizmu oraz zdolności zapamiętywania i koncentracji,
  • hamowanie namnażania się bakterii, stymulacja układu immunologicznego.

(wg U. Łatka, W. Kuliński, G. Knefel, A. Sieroń, Aktualny stan medycyny hiperbarycznej w Polsce, “Balneologia Polska” 2009, nr 1, s.7-17).

Ważne jest także, by terapia taka odbywała się pod ścisłą opieką lekarską, była przeprowadzana przez przeszkolony personel i przy użyciu serwisowanych i sprawnych urządzeń. Takie warunki są zapewnione w Centrum Medycznym VIMED.


Tlenoterapia hiperbaryczna, jak każdy zabieg medyczny, może niekiedy powodować pewne powikłania, jednak zdarzają się one w czasie leczenia HBOT bardzo rzadko. Najczęstszym efektem ubocznym tlenowej terapii hiperbarycznej jest uraz ciśnieniowy uszu i zatok, wywołany wysokim ciśnieniem, rzadko zdarza się zatrucie tlenem, do którego może dojść przy podawaniu zbyt wysokich stężeń tlenu przez zbyt długi czas.

Komplikacji, tego rodzaju można uniknąć, jeśli przestrzega się zaleceń dotyczących zakresu ciśnień i czasu trwania terapii. Ścisłe stosowanie przyjętych procedur medycznych prowadzenia HBO, włąściwa kwalifikacja do zabiegów oraz zachowanie wszystkich zasad bezpieczeństwa sprężeń w komorze hiperbarycznej pozwala na zminimalizowanie skali powikłań tej procedury medycznej.